Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Liskowie
Zwiększ czcionkę
Zmiana kontrastu

POMOC SPOŁECZNA

Pomoc społeczna według ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej– instytucja polityki społecznej mająca na celu pomoc osobom i rodzinom w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych i doprowadzenie do usamodzielnienia. Określa ona m.in.:

  1. zakres zadań pomocy społecznej realizowanych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej,
  2. sposób finansowania poszczególnych zadań,
  3. rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb ich udzielania, a także prawa i uprawnienia osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej,
  4. organizację pomocy społecznej,
  5. kwalifikacje zawodowe kadry pomocy społecznej,
  6. zasady i tryb postępowania kontrolnego w zakresie pomocy społecznej.

 Do Ośrodka mogą zgłaszać się o pomoc wszystkie osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, a w szczególności z powodu:

  • ubóstwo;
  • sieroctwo;
  • bezdomność;
  • bezrobocie;
  • niepełnosprawność;
  • długotrwała lub ciężka choroba;
  • przemoc w rodzinie;
  • potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietność;
  • bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych;
  • brak umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze;
  • trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy;
  • trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
  • alkoholizm lub narkomania;
  • zdarzenia losowe i sytuacje kryzysowe;
  • klęska żywiołowa lub ekologiczna.

FORMY POMOCY oferowanej przez Ośrodek obejmują:

  1. pomoc usługową (usługi opiekuńcze, usługi specjalistyczne, specjalistyczne usługi dla osób zaburzonych psychicznie),
  2. pomoc w naturze,
  3. pomoc rzeczową,
  4. pomoc instytucjonalną (kierowanie do domów pomocy społecznej, do ośrodków wsparcia),
  5. pomoc finansową (pieniężną).

TRYB POSTĘPOWANIA W SPRAWACH POMOCY SPOŁECZNEJ

Tryb działania w sprawach pomocy społecznej określają przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy o pomocy społecznej. Kompletna obowiązująca procedura składa się z następujących etapów:

  1. Zgłoszenie potrzeby - pisemny wniosek złożony u pracownika socjalnego w Ośrodku Pomocy Społecznej właściwym dla miejsca zamieszkania.
  2. Wywiad środowiskowy (rodzinny) przeprowadzony przez pracownika socjalnego w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny zainteresowanej.
  3. Udokumentowanie sytuacji osobistej i majątkowej oraz powodów ubiegania się o pomoc.
  4. Ustalenie przez pracownika socjalnego wspólnie z osobą zainteresowaną wstępnego planu działań i pomocy.
  5. Podjęcie decyzji o zakresie, formie i terminie udzielenia pomocy.
  6. Wydanie decyzji w formie pisemnej i dostarczenie jej adresatowi za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
  7. Po uprawomocnieniu się decyzji - realizacja pomocy.

Kryterium dochodowe

Miesięczny dochód osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc nie może być wyższy od kwoty określonej w ustawie o pomocy społecznej /tzw. kryterium dochodowe ustalone zgodnie z art.8 ust.1/. Obecnie obowiązujące od 1 stycznia 2022r. kwoty wynoszą odpowiednio:

  • osoba samotnie gospodarująca, której dochód nie przekracza kwoty 776 zł,
  • osoba w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600 zł,
  • rodzina, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Uprawnienia do pomocy materialnej zależne są od wysokości dochodu w rodzinie przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 lub innych okoliczności uzasadniających udzielanie pomocy społecznej.

Od 1 stycznia 2022r. wartość dochodu odpowiadająca dochodowi miesięcznemu z 1 hektara przeliczeniowego, która istotna jest przy ustalaniu uprawnień rolników i ich rodzin do świadczeń pomocy społecznej, wynosi 345 zł.

Przy ustalaniu kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń pieniężnych pomocy społecznej brane są pod uwagę dochody osoby zainteresowanej i jej rodziny z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku do ośrodka pomocy społecznej, lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony.

ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE

ZASIŁEK STAŁY

Przysługuje osobie pełnoletniej:

  1. samotnej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego w ustawie o pomocy społecznej,
  2. pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie jest niższy od kryterium dochodowego, jw.

Całkowita niezdolność do pracy oznacza zarówno całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak również posiadanie znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

Wysokość zasiłku stałego stanowi:

  • różnica między kryterium dochodowym a dochodem osoby gospodarującej lub na osoby w rodzinie. Ponadto, w przypadku osób samotnie gospodarujących kwota zasiłku nie może być wyższa 719 zł, a także nie może być niższa niż 30 zł (przypominamy, że kwoty te ulegają waloryzacji).

W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej zasiłek stały nie przysługuje.

Osobę przebywającą w domu pomocy społecznej lub ubiegającą się o przyjęcie do niego uznaje się za osobę samotnie gospodarującą, jeżeli przed przyjęciem do domu pomocy społecznej lub rozpoczęciem oczekiwania na miejsce w takim domu była uprawniona do zasiłku stałego.

ZASIŁEK OKRESOWY

Przyznany może być osobom i rodzinom, których posiadane zasoby pieniężne nie wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w szczególności ze względu na:

  1. długotrwałą chorobę, jeżeli choroba ta spowodowała wzrost kosztów utrzymania na skutek konieczności stosowania leków, a ich koszt stanowi znaczny uszczerbek w budżecie domowym, dojazdów do placówek zdrowia, zabiegów medyczno - rehabilitacyjnych,
  2. niepełnosprawność, jeżeli powoduje wzrost kosztów utrzymania.

O uzyskanie zasiłku okresowego można również starać się z powodu:

  1. braku możliwości zatrudnienia,
  2. możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego (np.: oczekiwanie na wypłatę renty).

Starając się o zasiłek z tego powodu powinieneś przedstawić przede wszystkim: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności/ niezdolności do pracy lub stosowne zaświadczenie lekarskie określające niepełnosprawność, a także dokumenty potwierdzające poniesione koszty leczenia.

Przyznawanie zasiłku okresowego z powodu braku możliwości zatrudnienia zobowiązuje Cię do aktywnego poszukiwania zatrudnienia, które nie może ograniczyć się jedynie do zarejestrowania w urzędzie pracy.

Jeżeli ubiegasz się o świadczenie z pomocy społecznej z powodu bezrobocia powinieneś podjąć każdą pracę, nawet jeśli nie jest ona zgodna z Twoimi kwalifikacjami. Jednym uzasadnionym powodem odmowy są istniejące przeciwwskazania zdrowotne.

Wysokość przyznanego zasiłku okresowego uzależniona jest od dochodu Twojego i Twojej rodziny: wypłacany jest do wysokości różnicy pomiędzy kryterium dochodowym ustalonym dla Twojej rodziny zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, a faktycznie posiadanym dochodem. Zasiłek okresowy w przypadku osoby samotnie gospodarującej nie może być wyższy niż 418zł i niższy niż 20 zł.

Okres na jaki przyznawany jest zasiłek okresowy uzależniony jest od indywidualnej sytuacji osoby czy rodziny. Określa go ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy. W przypadku przedłużenia okresu wypłacania zasiłku, do dochodu, który stanowi podstawę do określenia wysokości przyznanego zasiłku, nie wlicza się świadczenia wypłacanego w okresie poprzedzającym jego ponowne przyznanie.

ZASIŁKI CELOWE

Zasiłek ten można otrzymać na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, np. na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opały, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów leczenia, bądź też w przypadku straty jaką poniosła osoba lub rodzina w wyniku zdarzenia losowego.

Zasiłek celowy może być przyznany osobom bezdomnym i osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe /patrz: wyżej/ może być przyznany specjalny zasiłek celowy, który nie podlega zwrotowi. Jednak wysokość nie może przekroczyć odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Zasiłek ten nie podlega zwrotowi /a więc przy przekraczającym dochodzie/.

Pomoc w podobnej sytuacji może być przyznana w formie zasiłku okresowego, zasiłku celowego lub pomocy rzeczowej pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.

ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE

Do świadczeń niepieniężnych należą:

  1. praca socjalna,
  2. schronienie,
  3. posiłek,
  4. niezbędne ubranie,
  5. usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze,
  6. pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
  7. składki na ubezpieczenie zdrowotne,
  8. składki na ubezpieczenie społeczne,
  9. sprawienie pogrzebu,
  10. poradnictwo specjalistyczne.

Praca socjalna świadczona jest bez względu na dochód rodziny. Uznawana jest za podstawowy instrument pracy pracownika socjalnego. Jej celem są działania wzmacniające aktywność własną osób i rodzin tak, aby mogły one w przyszłości zwiększyć swoją samodzielność życiową. Świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osoby i rodziny.

Kontrakt socjalny jest dodatkowym instrumentem pracy socjalnej, który ma na celu określenie w pisemnej umowie wzajemnych zobowiązań i uprawnień osoby korzystającej z pomocy i ośrodka pomocy społecznej. Kontrakt socjalny to pisemna umowa zawarta z osobą ubiegającą się o pomoc określająca uprawnienia i zobowiązania osoby zwracającej się o pomoc, pracownika socjalnego i kierownika ośrodka określająca sposób współdziałania w rozwiązywaniu problemów osób i rodzin, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej z uwzględnieniem możliwości wykorzystania zasobów środowiska lokalnego.

Osoby, które wymagają wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, mają prawo do specjalistycznego poradnictwa. Ściśle powiązane z poradnictwem są działania w ramach interwencji kryzysowej określone jako zespół działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin, w tym dotkniętych przemocą, w celu zapobiegania lub pogłębiania się występujących dysfunkcji. W ramach interwencji kryzysowej udziela się przede wszystkim poradnictwa oraz schronienia dostępnego przez całą dobę. Pomoc osobie lub rodzinie do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania przysługuje w sytuacji, gdy jest tego pozbawiona.

Pomoc społeczna w katalogu świadczeń niepieniężnych wylicza usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, świadczone w miejscu zamieszkania lub w środowisku lokalnym (ośrodki wsparcia). Mogą być przyznane osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób. Usługi mogą być przyznane także osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Obowiązki osób i rodzin ubiegających się o pomoc społeczną:

Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń pomocy społecznej obowiązane są do współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. Nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną, marnotrawstwo przyznanych świadczeń, ich celowe niszczenie, bądź też marnotrawienie własnych zasobów materialnych, ich nieracjonalne wykorzystywanie mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczeń z pomocy społecznej.

Niewywiązywanie się z uzgodnień zawartych w kontrakcje socjalnym może również spowodować ograniczenie bądź odmowę przyznania świadczenia.

Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń pomocy społecznej zobowiązane są do poinformowania o każdej ich zmianie sytuacji osobistej, majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczenia. Świadome wprowadzanie w błąd pracownika socjalnego może spowodować zmianę decyzji na niekorzyść strony oraz zwrot nienależnie pobranych świadczeń.

Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi niezależnie od dochodu rodziny.